Tekoa Jaraguá py guá ayn peve yvy kyrinve’i va’e o demarca Brasil py 1,7 hectares rive oin, mõkoī campo rami gua rive, ha’epy hetá ikua'i 800 Guarani mbya ijayvu oavupy ha’e, mboapy reguá Mbyá, Nhandeva, ha’e Kaiowá mboapy aynu oin.
Yvy o demarca raka’é 1987 ha'e oin raka’e mõkoī Tekoa ayn peve teri oin, oin va'e 7 Tekoa, Tekoa Ytu, Tekoa Pyau, Tekoa Itakupe, Tekoa Itawera, Tekoa Itaendy, Tekoa Pindó Mirim ha’e Tekoa Yvy Porã.
Ha’e rire, 2024 py Ministério da Justiça oexa kuaa vy 532 hectares Jaraguá tuvixa vê nhõ ma.
Ikuai raka’é nhande kuery Jaraguá py ymã guive oin raka’é, mba'emõ ojuka aguã, pira ojopoi haguã, oin havi oo ojapo haguã, poã ka’a guy . Ymã guive ha’e ma jokuero’a teri Parque Estadual reve ha’ere rive ma oin teri ka'aguy tetã capital paulista re.